بحث در مورد کلاه شرعی
کلاه شرعی یا تصرف در قانون ثابت شرعی به منظور برگرداندن آن قانونی دیگر با عملی ظاهرا درست ولی باطنا نادرست می باشد . * مثلا در مساله ربا ، بعضی مقدار پول اضافی را که می خواهند از بدهکار بگیرند در برابرش یک قوطی کبریت یا یک شاخه نبات و ... به وی می دهند و آن را به قیمتی به وی می خواهند بدهند که در عرف قابل توجیه نمی باشد و با این کار , عمل خود را از ربا به خرید تغییر نام می دهند .
این نوع کلاه شرعی مربوط به ربا به هیچ وجه جایز نیست .
پیلمبر اکرم صلی الله علیه و آله به امیر المومنین علیه السلام فرمودند :
ای علی ! این مردم پس از من نسبت به ثروتشان مورد آزمایش قرار می گیرند .
1- دیندار بودن را منتی بر خدا قرار می دهند و با این حال انتظار رحمتش را دارند .
2- از قدرت و خشم الهی خود را در امان می بینند .
3- حرام را با شبهات دروغین و هوسهای غافلانه حلال می شمارند .
4- شراب را به نام نبیذ
5- رشوه را به نام هدیه
6- و ربا را به نام معامله حلال می دانند .**
* دکتر صبحی محمصاتی ، فلسفه قانون گذاری در اسلام ، ترجمه اسماعیل گلستانی ( تهران ، 1385 ) ص 208-218
** نهج البلاغه ، خطبه 156
بیع نقد و بیع نسیه
در اصطلاح فقهی به قراردادهایی که در آن از الفاظ ایجاب و قبول استفاده می شود و هر یک از فروشنده و خریدار ، موافقت کتبی یا شفاهی اعلام میدارد ، بیع عقدی* گویند .
قرارداد مضاربه
مضاربه قراردادی است که به موجب آن یکی از طرفین (مالک) عهده دار تأمین سرمایه (نقدی) و طرف دیگر (عامل) موظف به انجام تجارت با این سرمایه می باشد و در نهایت سود حاصل از این فعالیت، طبق قرارداد میان طرفین تسهیم می گردد .