اقتصاد ۷

بیع نقد و بیع نسیه

در اصطلاح فقهی به قراردادهایی که در آن از الفاظ ایجاب و قبول استفاده می شود و هر یک از فروشنده و خریدار ، موافقت کتبی یا شفاهی اعلام میدارد ، بیع عقدی* گویند .

اگر در قرارداد بیع سخنی از زمان پرداخت قیمت کالا توسط خریدار به میان نیاید معامله در حکم بیع نقد است و فروشنده پس از انعقاد قرارداد می تواند قیمت توافق شده را مطالبه کند . بنا بر این در بیع نقدی کالای مورد مبادله و بهای آن ، در زمان انعقاد قرارداد به طرف مقابل تحویل می گردد .

اما در مورد بیع نسیه ، به جز در موارد محدودی مانند مبادلات نسیه طلا به طلا و نقره به نقره ، خرید و فروش نسیه در فقه اسلامی تجویز شده است تا خریدار فرصت بیشتری برای پرداخت قیمت کالای خریداری شده داشته باشد .

برخی در باره اضافه قیمتی که معمولا در معاملات نسیه نسبت به معاملات نقدی دریافت می گردد ، از آن جهت که شکل معاملات نسیه را مانند معاملات ربوی می سازد ، بحث کرده اند .

در متون فقهی شیعه با توجه به شرایط و احکام مربوط ، این افزایش در قیمت که به صورت پول یا کالا و یا ارائه خدمات دریافت می گردد ، جایز و صحیح شمرده شده است .

در نظام اقتصاد اسلامی قرارداد بیع نسیه کاربرد های فراوانی دارد و یکی از راه های تامین سرمایه بازرگانی است ولی برخی از معاملات نسیه ، ظاهر سازی برای فرار از رباست ؛ لذا به منظور مصونیت از ربوی شدن معاملات باید در انعقاد قراردادها دقت شود . باید توجه داشت که بحث ربا در قراردادهای قرض می باشد و ربا را اشتراک هر نوع زیاده در قرارداد قرض می دانند ولی نسیه یک صورت از قرارداد خرید و فروش است .

* به مبادلاتی که به صورت عملی و بدون ایجاب و قبول لفظی صورت گیرد ، بیع مطاعات گویند .