اعجاز قرآن از نظر علوم روز

تسخیر خورشید و ماه (1)

در هفت مورد از آیات قرآن مجید مسأله تسخیر خورشید و ماه آمده است[1]، این آیات همگی با لفظ ماضی است و نشان می دهد که حتی پیش از آن که انسان نخستین گام جسورانه و شجاعانه خود را با استفاده از وسائل و نیروهای مختلف این جهان، به روی ماه و خورشید بگذارد ماه و خورشید در تسخیر او بوده اند!

اصولاً قرآن بسیاری از موجودات این جهان –اگر نگوییم همه آنها- را در تسخیر انسان می داند:

گاهی می گوید: «و سَخَّرَ لَکُمُ اللَّیلَ وَ النَّهارَ» (ابراهیم/33) «و شب و روز را مسخر شما ساخت.»

و گاهی می گوید: «هُوَالَّذی سَخَّرَ البَحرَ» (نحل/14) «او کسی است که دریا را مسخر شما گردانید» و زمانی « سَخَّرَ لَکُم ما فِی الاَرضَ» (حج/65) «آن چه روی زمین است همه را مسخر فرمان شما ساخت.» و مانند اینها ... این تعبیرات که همه به لفظ ماضی است نشان می دهد که تمام این موجودات در تسخیر انسان بوده و هست.

اکنون ببینیم «تسخیر» یعنی چه؟

آن چه از آیات قرآن برمی آید این است که «تسخیر» کردن چیزی به معنای فرمانبرداری و خدمتگزاری موضوع تسخیر شده نسبت به موضوع تسخیر کننده است. بنابراین، هر چیزی به فرمان ما یا به نفع و سود ما کار کند مسخر ماست.

قرآن درباره سلیمان (ع) چنین می گوید: «فَسَخَّرنا لَهُ الرِّیحَ تَجرِی بَاَمرِهِ» (ص/36) «پس ما باد را مسخر او ساختیم.» در این جا جمله « تَجرِی بَاَمرِهِ » در واقع تفسیری برای «سَخَّر» محسوب می گردد.

اکنون ببینیم چگونه خورشید و ماه به سود انسان ها جریان می یابند؟

اما تسخیر آفتاب:

هنگامی که آثار گوناگون و وسیع نور آفتاب را بررسی می کنیم به راستی نمی دانیم چه نامی برای این منبع عظیم نیرو و انرژی بگذاریم؛ رمز حیات، بازیگر زندگی، مولد هرگونه جنبش و تحرک، یا پرتو وجود؟ تمام این تعبیرات صحیح است و هیچ گونه مبالغه ای در آن نیست، زیرا:

1-     خورشید در درجه اول منبع نور است و نور مهم ترین وسیله حیات و زندگی می باشد.

2-  خورشید منبع اصلی تولید گرما و حرارت است. حرارتی که آفتاب می بخشد به قدری زیاد است که طبق محاسبه پروفسور مورن[2] حرارتی که خورشید در یک سال به ما می دهد معادل 47000 برابر ذغال مصرفی دنیاست.

3-  خورشید، عامل اصلی وزش بادها، وسیله حرکت ابرها، نزول باران،تلقیح و بارور ساختن گیاهان، تلطیف هوا و تعدیل حرارت و برودت در سرتاسر کره زمین می باشد.

4-  عامل اصلی تبخیر آب، اگر بخار آب به صورت عادلانه در سراسر زمین تقسیم نشود زندگی حیوانات و گیاهان به مخاطره می افتد، درجه رطوبت هوا اگر از حد معینی پایین تر بیاید پوست بدن خشک و تنفس برای ما مشکل خواهد شد. تابش آفتاب عمل هم عمل تبخیر و هم عمل تصفیه را انجام می دهد و با این دو فرآیند، آب دریاها قابل استفاده برای جانداران خواهد شد.

5-  عامل اصلی مبارزه با میکروب های بیماری زا، نور آفتاب به خاطر داشتن اشعه ماورا بنفش نقش «بهداشتی»و «درمانی» مهمی در صحنه زندگی و حیات دارد.

بنابراین نور آفتاب به فرمان مبدأ بزرگ جهان آفرینش همه این وظایف را انجام میدهد، «وَ سَخَّرَ الشَّمسَ وَ القَمَرَ»!

منبع: قرآن و پیامبر                                     مولف: آیت الله ناصر مکارم شیرازی

---

ا این آیات در سوره های رعد/2، ابراهیم/33، نحل/12، عنکبوت/61، لقمان/29، فاطر/13، و زمر/5 می باشد.

[2] نجوم بی تلسکوپ صفحه 74