دلیل عقلی بر اینکه قرآن از جانب خداست قرآن نسخه هدایت بشر است که آیات آن هم مطابق فطرت و عقل بشر و هم بر اساس منطق و استدلال میباشد به گونهای که مفسران یکی از منابع تفسیر قرآن راعقل میدانند براهین مختلفی که در این کتاب الهی به چشم میخورد شاهدگویایی بر این مدعاست، بررسی ویژگیهای قرآن و آورنده آن هر عقل سلیمی رابه این حقیقت متوجه میسازد که قرآن کتابی است از جانب خداوند حکیم وگفتار بشر نیست با استعانت الهی و با رعایت اختصار به پارهای از ادله عقلی در این زمینه میپردازیم.
1. تحدّی یا مبارزهطلبی قرآن
قرآن دیگران را به مبارزهطلبی و همانندآوری دعوت میکند این دعوت که دراصطلاح «تحدّی» نام دارد مشتمل بر قیاس و برهان است بدین گونه که «لو کانهذا الکتاب من عند غیر الله لامکن الاتیان بمثله، لکن التالی باطلٌفالمقدم مثله»، اگر این کتاب، کلام الله نباشد پس کلام بشری است و اگربشری باشد شما هم که بشر هستید باید بتوانید مثل آن را بیاورید، اگر شماتوانستید مثل آن را بیاورید بشری بودنش اثبات میشود و اگر نتوانستیدمعلوم میشود که بشری نیست و اعجازی است که هم اثبات کننده رسالت آورنده آن و حقانیت قرآن است.[1[این تحدّی گاهی به کلّ قرآن[2] گاهی به ده سوره[3] و گاهی به یک سوره[4] است که گویای تخفیف برای همانندآوران است.
انگیزه همانندآوری در مخالفان و ناتوانی آنان این در حالی است که مخالفان قرآن بیشترین انگیزه را برای همانندآوری قرآن داشتند آنان اهل فصاحت و بلاغت، متعصب نسبت به آداب و رسوم خویش به ویژه فرهنگ بتپرستی و قومی لجوج و سرسخت و متکبر بودند، قرآن آداب و رسوم آنانرا نادرست[5] و بتپرستی را امری خرافی میداند.[6] و فخرفروشی آنان رانکوهش میکرد.[7] در عین حال آیات تحدّی آنان را به همانندآوری قرآن ترغیب و تشویق میکرد و پذیرش و عدم پذیرش قرآن را با سعادت و شقاوت جاودانه پیوند میداد،[8] تشویق به کمک گرفتن از کلیه نیروهایی که میتوانند درهمانندآوری قرآن نقشی ایفا کنند[9] دروغگو پنداشتن در صورت ناتوانی[10] ودهها انگیزه دیگر.[11[ کتب تاریخ و علوم قرآنی افراد متعددی را ذکر میکنند که در صدد همانندآوری قرآن برآمدهاند که خود با بررسی قرآن به عجز خویش پی بردهاند یا به آوردن چیزی شبیه قرآن دست زدند ولی نمونههایی را ارائه دادند که موجبات رسوایی خویش را فراهم آورده و عدم توانایی بشر را از همانندآوری اثبات کردهاند.[12] این همانند خواهی و مبارزهجویی یک دعوت جهانی و تاریخیاست و اکنون نیز این دعوت فراروی جهانیان است و میتوانند به جای گزینش هرجنگ نظامی و اقتصادی و... به دعوت قرآن پاسخ دهند. این دلیل عقلی علاوه بر اثبات اینکه قرآن از جانب خداست همچنین ثابت میکند که قرآن موجود همان قرآن مُنزل است که هیچ کس را یارای مبارزه باآن نیست و اگر کسی هم درصدد چنین کاری برآمده خود را رسوا کرده و عجز خودرا اثبات نموده است.
ادامه دارد...