معجزه
کلمه معجزه از « اعجاز » ریشه گرفته است و واژه اعجاز در لغت به چند معنی آمده است :
1- از دست رفتن چیزی
2- احساس عجز و ناتوانی در خود
3- ایجاد عجز و ناتوانی در طرف مقابل
و اما در اصطلاح دانشمندان علم کلام ، معنی اعجاز عبارت از این است : کسی که مقامی را از ناحیه خداوند ، برای خود ادعا می کند ، باید به عنوان گواه بر صدق گفتارش عملی را انجام دهد که به ظاهر بر خلاف قوانین خلقت و خارج از مسیر عادی و طبیعی است و دیگران از انجام آن عمل عاجز و ناتوان هستند . این چنین عمل خارق العاده ای را « معجزه » و انجام دادن آن عمل را « اعجاز » می نامند .
عمل خارق العاده را در صورتی معجزه می نامند که شرایط ذیل را داشته باشد ؛
1- کسی که از ناحیه خدا منصبی برای خود ادعا می کند ، آن عمل را در مقام گواه و صدق گفتار و ادعایش انجام دهد.
2- مقامی که این شخص ادعا می کند ، باید از نظر عقل برای بشر امکان پذیر باشد .
3- مقامی که این شخص ادعا می کند ، باید از نظر شرع قابل قبول باشد .
4- عمل خارق العاده ، گواه بر صدق و درستی ادعا کننده باشد به گواه بر کذب او . نقل شده که « مسلیه » ادعای نبوت می نمود ، به عنوان اعجاز ، آب دهان خود را به چاه آبی انداخت که آب آن فزونتر شود ، اما آب چاه به کلی خشک شد . ( 1 )
5- شرط آخر این است که باید به هیچ یک از علوم و فنون و هنر های دقیق نظری و یا تردستی متکی نبوده ، قابل تعلیم و تعلم نباشد .
( 1 ) کامل ابن اثیر 2/138
منبع : بیان در علوم و مسائل کلی قرآن ، جلد اول ، تالیف حضرت آیت الله العظمی سید ابوالقاسم خویی
ترجمه : محمد صادق نجمی – هاشم زاده هریسی